Nova Varoš – Zlatiborski okrug krase najlepše planine u Srbiji. Na njegovoj površinu su Zlatibor, Zlatar i Tara na kojima su hektari i hektari pod šumskim prostranstvom. Ipak, na čitavom tom području ostalo je samo nekoliko stabala munike, a jedno je staro oko 180 godina i nalazi se u selu Negbine, podno Murtenice.
“To je vrsta crnog bora, tercialni relikt i superdimit Balkanskog poluostrva. Ovakav primerak može se naći još samo u Italiji. Nekada je na ovim prostorim borova vrsta bila mnogo zastupljenija, međutim sada su na žalost ostala samo pojedinačna stabla kao što je ovo u selu Negbina, kao i jedno stablo na porodičnom imanju Selaković u Seništu, i nekoliko primeraka u utrobi Murtenice, koja su pronađena prilikom izrade Posebne osnove gazdovanja šumama od 2010. do 2019. godine”, kazala je za RINU, Rosa Kolašinac iz Srbijašuma.
Munika je dobila naziv po naučku Heldrajhu Muniku, ova vrsta raste na stenovitim i kamenitim podlogama i jako sporo raste, ali zato može dostići visinu do čak 35 metara, a prečnik od jednog do tri metra. Njena kruna je najčešće loptasto-piramidalnog oblika.
“Ono što je u prethodnom periodu negativno uticalo na opstanak ove vrste je pre svega ljudski faktor, jer je drvo munike korišćeno za izradu bačija, u narodu su poznate kao katuni ili čobanske kućica, kao i za smolu i luč. U Crnoj Gori ga koriste za izradu čamaca na Skadarkskom jezeru”, ističe Kolašinac.
Munika u Srbiji spada u ugroženu vrstu i stoga je pod zažtitom prvog stepena. Imajući u vidu požare koji su prošle godine bili učestali u predelima Murtenice, iz javnog preduzeća Srbijašume apelovali su na posebnu pažnju u narednom periodu kako bi ne bi ponovo došlo do uništavanja šuma.
