Međunarodni mesec borbe protiv raka dojke i ove godine se tradicionalno obeležava u oktobru, Gradski zavod za javno zdravlje Beograd saopštio je da rak dojke predstavlja vodeći uzrok obolevanja i umiranja od malignih bolesti u ženskoj populaciji širom sveta.
Ministarka bez portfelja zadužena za oblast rodne ravnopravnosti, Tatjana Macura, ovom prilikom je pozvala žene da jednom mesečno obave samopregled, zakažu preventivni ultrazvuk i mamografiju, i da ohrabre druge da učine isto. Istakla je da je prevencija najvažniji korak u očuvanju zdravlja, jer pravovremeni pregledi mogu spasiti život.
Gradski zavod za javno zdravlje Beograd navodi da je rad dojke izlečiv u više od 90 odsto slučajeva kada se otkrije na vreme, jer su tada terapijske mogućnosti veće i lečenje je efikasnije, čime se podiže kvalitet života obolelih žena.
Prema poslednjim dostupnim podacima Svetske zdravstvene organizacije i procenama Međunarodne agencije za istraživanje raka za 2022. godinu, u svetu je registrovano oko 2.297.000 novoobolelih žena svih uzrasta od karcinoma dojke, dok od iste bolesti svake godine umre više od pola miliona obolelih.
Prema poslednjim podacima istih izvora, u Evropi je registrovano više od pola miliona novoobolelih žena od raka dojke a umrlo je oko 144 hiljada žena.
Prema poslednjim podacima Instituta za javno zdravlje Srbije “Dr Milan Jovanović Batut” u Srbiji registrovano je 4.489 novoobolelih i 1.646 umrlih žena od raka dojke.
Rak dojke se češće javlja u uzrastu posle 40. godine.
U slučaju umiranja registrovane stope mortaliteta proporcionalno rastu počev od 45. godine i najviše su u uzrastu 75 i više godina.
U poslednjih pet godina uprkos varijacijama u stopama incidencije i mortaliteta registruje se blago smanjenje stopa obolevanja i umiranja od raka dojke kod žena.
Kako bi se smanjio mortalitet od karcinoma dojke i opterećenje društva ovom bolešću potrebni su sveobuhvatni napori i javnozdravstvene mere za kontrolu raka, počevši od primarne prevencije, preko ranog otkrivanja bolesti i skrininga, pa do pravovremenog lečenja žena obolelih od ove bolesti.
Gradski zavod za javno zdravlje Beograd navodi da danas postoje čvrsti dokazi da su najvažniji faktori rizika pored svakako ženskog pola, za nastanak karcinoma dojke i starije životno doba, zaim genetska predispozicija, dužina reproduktivnog perioda, broj porođaja, godine pri rođenju prvog deteta, gojaznost, konzumacija alkohola, proliferativne bolesti dojke, karcinom kontralateralne dojke ili endometrijuma, izloženost zračenju, fizička neaktivnost i uticaj geografskog podneblja.
Dodaju da neke od ovih faktora nije moguće menjati, dok je na druge moguće uticati.
Visoka učestalost obolevanja od raka dojke mora se u izvesnoj meri pripisati činjenici da do danas nisu otkriveni ili do kraja razjašnjeni svi uzroci njegovog nastanka, što dodatno naglašava da je pored mera primarne prevencije, od ključnog značaja zapravo rano otkrivanje raka dojke.
Ističu da se rak dojke kod znatnog broja žena u Srbiji otkriva kasno, kada nažalost njegova veličina pređe dva centrimetara sa već postojećim bližim ili udaljenim metastazama, što može predstavljati jedan od razloga velike smrtnosti žena obolelih od raka dojke u Srbiji i imajući ovo u vidu, kao jedina efikasna mera za smanjenje stope umiranja od ove bolesti je rano otkrivanje, odnosno sekundarna prevencija.
Ukazuju da je skrining preliminarno otkrivanje do tada neprepoznatih poremećaja zdravlja u fazi kada nema nikakvih simptoma bolesti, uz pomoć lako i brzo primenljivih postupaka (testova), kao i da je testiranje većeg broja ljudi koji nemaju tegobe vezane za ispitivano oboljenje ili se smatraju zdravim.
Na skrining raka dojke pozivaju se žene starosti od 50 do 69 godina.
Mamografski preventivni pregledi predviđeni su da se rade svim ženama navedenog uzrasta na dve godine.
