Ivanjica – Na planinskim obroncima Javora i Mučnja zemljana utvrđenja i danas svedoče o pohodu Karađaorđa na Staru Rašku u Prvom srpskom ustanku. Jedan Karađorđev šanac smešten je i u selu Katići, kroz koje tokom leta prođe više turista nego stanovnika. Šančevi su početkom 19.veka pravljeni kao strateška mesta, pogodna za osmatranje i stražu, ali i za odbranu od neprijatljeskog napada. Onaj podno planine Mučanj pre nekoliko godina je uređen i predstavlja mesto koje posetioci rado obilaze.
„Te 1809. godine Karađorđe je tada prošao ivanjičkim krajem kada je krenuo u osvajanje Nove Varoši i Sjenice. U šancu na Katićima ostavio je deo vojske koja se odupirala neprijatelju i branila položaje. Zahvaljujući tome sačuvani su srpski položaji na potezu od Golije, preko Javora i Mučnja“, izjavio je za RINU Miloje Ostojić iz TO Ivanjica.
Sa unutrašnjih strana šančeva podizani su bedemi, često su se tu nalazila i posebno izolovana mesta za topove i municiju, a oko njih su kopani duboki rovovi. Nakon bitke, oni su služili kao mesto okupljanja i centar društvenog života, održavali su se seoski sabori.
„Srbija je, vrativši deo teritorije i dobivši nezavisnost i samostalnost, zaključila svoju nacionalnu revoluciju, čiji su barjak poneli Karađorđe i ustanici 1804. godine. Da su se bitke vodile u ivanjičkom kraju potvrđuje i narodna pesma koja kaže: “Oj, Javore, ne treba ti kiše, junaci te krvlju natopiše, nema mesta, ni kamena tvoga, da ne čuva junaka jednoga,” rekao je Ostojić.
Nakon završenih ustanaka, kako je vreme odmicalo šančevi su bili zaboravljni u narodu i gubili su svoju istorijsku i nacionalnu vrednost. Mali broj njih je uređen poput ovog u blizini Mučnja, a većinu ostalih nagriza zub vremena iako su još uvek svedoci srpske istorije imukotrpne borbe naeg naroda protiv Turaka.
„Šanac na Katićima u blizini uređen je pre nekoliko godina i predstavlja značajan turistički lokalitet kao dopuna ponudi koji opština Ivanjica nudi. Izletište posećuju lokalni stanovnici, ali vrlo često i grupe đaka koje u prirodu uče jako važnu lekciju iz istorije“, zaključio je Ostojić.
